Jeziora Pszczewskie i Dolina Obry

Obszar obejmuje Bruzdę Zbąszyńską, która stanowi głęboką rynnę polodowcową ciągnącą się południkowo na odcinku ok. 50 km pomiędzy Pojezierzem Łagowskim a  Pojezierzem Poznańskim. W  rynnie znajduje się ciąg połączonych ze sobą różnej wielkości jezior rynnowych, zwanych Jeziorami Pszczewskimi, z  których największe jest Jezioro Zbąszyńskie (740 ha). Przez większość z  nich przepływa rzeka Obra, wykorzystująca środkową i  południową część rynny. Jeziora są w  większości eutroficzne, otoczone szuwarami, torfowiskami, łąkami i  lasami. Lasy porastają znaczną część Bruzdy Zbąszyńskiej. Wśród zbiorowisk leśnych przeważają tu ubogie bory sosnowe pochodzenia sztucznego. Znaczne powierzchnie zajmują też wielogatunkowe lasy mieszane, wśród których znajdują się niewielkie fragmenty liściastych lasów grądowych i  łęgowych. Zaludnienie obszaru jest niewielkie. Tereny położone nad jeziorami są intensywnie wykorzystywane w  sezonie letnim do celów rekreacyjnych.

Dobrze zachowały się siedliska różnych typów w tym 7 rodzajów siedlisk: starorzecza i naturalne eutroficzne zbiorniki wodne ze zbiorowiskami, zmiennowilgotne łąki trzęślicowe, ziołorośla górskie i nadrzeczne, niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie, torfowiska przejściowe i trzęsawiska, grąd środkowoeuropejski i subkontynentalny, łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe, wydmy śródlądowe z murawami napiaskowymi, zalewane muliste brzegi rzek z roślinnością i pomorski kwaśny las brzozowo-dębowy.

Obszar ma równie duże znaczenie dla ochrony ptaków. Występują tutaj : jarzębatka, lerka, dzięcioł czarny, zimorodek, derkacz, żuraw, błotniak stawowy, kania czarna, kania ruda, trzmielojad, bielik, orlik krzykliwy, bocian czarny, bocian biały i bąk.

Występujące ssaki (wydra, bóbr europejski, nocek duży), płazy (kumak nizinny) i ryby (koza).

Do największych zagrożeń dla lokalnej fauny i  jej siedlisk należą: stale rosnący ruch turystyczny, rozwój infrastruktury turystycznej i  budownictwa rekreacyjnego nad brzegami jezior oraz wzrost intensywności turystycznego użytkowania samych jezior przez turystów wodnych i  wędkarzy. Inne ważne zagrożenia to eutrofizacja jezior, ekspansja norki amerykańskiej, niszczącej lęgi ptaków wodno-błotnych oraz zaprzestanie wykorzystywania rolniczego użytków zielonych.

Podstawowe warunki utrzymania bądź osiągnięcia właściwego stanu populacji ptaków obszaru i stanu ich siedlisk to odpowiedni reżim hydrologiczny rzeki Obry, utrzymanie niewielkiej penetracji ludzkiej obszaru, (szczególnie w okresie lęgowym), w tym ograniczenie postępującej zabudowy rekreacyjnej, skuteczna ochrona prawna najcenniejszych fragmentów oraz ekstensywne użytkowanie łąk i innych terenów otwartych.

  • J. Szałata

    fot. J. Szałata

  • J. Szałata

    fot. J. Szałata

  • J. Szałata

    fot. J. Szałata

  • J. Szałata

    fot. J. Szałata

  • J. Szałata

    fot. J. Szałata

  • Projekt „Poznajemy i chronimy obszary Natura 2000 na pograniczu polsko-niemieckim” jest dofinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz budżetu państwa (Fundusz Małych Projektów w ramach Programu Współpracy Interreg V A Brandenburgia-Polska w Euroregionie Pro Europa Viadrina).